Fietsen is gezond, duurzaam en populair in Nederland. Maar ondanks onze reputatie als fietsland is het Nederlandse verkeer lang niet altijd veilig voor fietsers. Jaarlijks raken duizenden fietsers betrokken bij ongelukken, vaak met letselschade als gevolg. Hoe zorgen we ervoor dat fietsen veiliger wordt? In deze blogpost bespreken we de huidige problemen en de oplossingen om het fietsen voor iedereen veiliger te maken.

1. De realiteit: risico’s voor fietsers in Nederland

Fietsers zijn kwetsbare verkeersdeelnemers. Bij een aanrijding met een motorvoertuig hebben zij een aanzienlijk hogere kans op ernstig letsel. De cijfers liegen er niet om: in 2023 waren fietsers betrokken bij 40% van de ernstige verkeersongelukken in Nederland. Vooral ouderen en kinderen lopen hierbij groot risico.

Veel ongelukken worden veroorzaakt door:

• Slechte zichtbaarheid van fietsers, vooral in het donker.
• Gebrekkige infrastructuur, zoals smalle of onduidelijke fietspaden.
• Afleiding door mobiele telefoons bij zowel fietsers als automobilisten.
• Snelheidsverschillen, met name door de opkomst van e-bikes.

2. Veilige infrastructuur: de basis van fietsveiligheid

Een goed ontwerp van fietspaden kan levens redden. In steden met brede, afgescheiden fietspaden gebeuren aanzienlijk minder ongelukken. Toch zijn er nog veel verbeterpunten:

• Fietsstraten: Maak meer wegen toegankelijk als fietsstraat, waarbij auto’s te gast zijn.
• Veilige kruispunten: Ongevallen gebeuren vaak bij onoverzichtelijke kruispunten. Verhoogde oversteekplaatsen en verkeerslichten speciaal voor fietsers kunnen de veiligheid verbeteren.
• Onderhoud: Slecht wegdek en losliggende tegels veroorzaken valpartijen. Regelmatig onderhoud is essentieel om ongelukken te voorkomen.

3. Technologische oplossingen voor meer veiligheid

De opkomst van technologie biedt kansen om het fietsen veiliger te maken:

• Slimme verlichting: LED-lampen die automatisch aan- en uitgaan of reageren op beweging zorgen voor betere zichtbaarheid.
• Fietsradars: Op drukke kruispunten kunnen sensoren auto’s waarschuwen voor naderende fietsers.
• Connected fietsen: Moderne fietsen met GPS en waarschuwingen voor gevaarlijke situaties kunnen ongevallen helpen voorkomen.

4. Bewustwording en educatie: veilig gedrag begint bij jezelf

Naast infrastructuur en technologie is gedrag een cruciale factor. Veel ongevallen ontstaan door roekeloosheid of onoplettendheid. Denk aan fietsen zonder licht, door rood rijden of appen op de fiets. Verkeerseducatie speelt hierbij een belangrijke rol:

• Op school: Fietslessen voor kinderen leren hen al op jonge leeftijd veilig deelnemen aan het verkeer.
• Campagnes: Publieke campagnes zoals “MONO” tegen smartphonegebruik vergroten de bewustwording.
• Werkgevers: Bedrijven kunnen bijdragen door hun werknemers bewust te maken van verkeersveiligheid, bijvoorbeeld via trainingen.

5. Beleidsmaatregelen: van plan naar praktijk

Een structurele aanpak is nodig om fietsen veiliger te maken. De overheid kan hierbij het voortouw nemen door:

• Investeren in fietsinfrastructuur: Maak fietspaden breder, veiliger en beter verlicht.
• Handhaving: Verhoog de controles op gevaarlijk gedrag, zoals appen tijdens het fietsen.
• Snelheidslimieten: Beperk de snelheid van motorvoertuigen in woonwijken en schoolzones.

Conclusie: Samen op weg naar veiliger fietsen

Fietsen is een van de mooiste en gezondste manieren om je te verplaatsen, maar het moet ook veilig zijn. Met betere infrastructuur, moderne technologie, bewustwording en effectieve regelgeving kunnen we het aantal ongelukken drastisch verminderen. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, weggebruikers en organisaties om fietsen veiliger te maken.

Veilig fietsen begint bij een veilige omgeving én veilig gedrag. Laten we samen zorgen dat iedereen zonder angst op de fiets kan stappen.